کلب اکبر و خوشه های ستاره ای

کلب اکبر و خوشه های ستاره ای

با فرا رسیدن فصل بهار آسمان به تدریج تغییر می کند و صورت های فلکی آسمان زمستان جای خود را به صورت های فلکی جدیدی که مربوط به آسمان بهار هستند می دهند. یکی از این صور آسمانی کلب اکبر است که صاحب نورانی ترین ستاره ی آسمان است و در خود خوشه های ستاره ای بسیاری را پنهان کرده است.

این خوشه های ستاره ای همگی از نوع خوشه های ستاره ای باز هستند که متشکل از صد ها ستاره اند و از نظر روشنایی تقریبا کم نور هستند.

22
جرم غیر ستاره ای در این صورت فلکی قرار دارد که همگی از نوع خوشه ستاره
ای باز هستند و قدر آن ها از 10 کمتر است. از این 22 جرم 1 جرم آن در
فهرست مسیه درج شده است و 12 جرم در فهرست NGC (new general catalog ( . در جدول زیر اطلاعات مربوط به این اجرام ( بعد ، میل و قدر)را می بینید.

اجرام غیر ستاره ای کمتر از قدر 10 در صورت فلکی سگ بزرگ

خوشه باز M41 یا NGC2287

برجسته ترین خوشه باز این صورت فلکی M41 یا NGC2287 است. M41 سطحی معادل قرص ماه را در آسمان می پوشاند و 4 درجه جنوب ستاره شعرای یمانی قرار دارد.

در
شرایط خوب حتی با چشم غیر مسلح نیز آن را به صورت لکه ای مه آلود قابل
مشاهده است. ارسطو دانشمند معروف یونانی در 325 سال قبل از میلاد نیز به
آن اشاره کرده است.

اگر به دور از نور شهر ها رصد کنید. مشاهده این خوشه با چشم غیر مسلح ملاک خوبی برای سنجش شفافیت آسمان و همچنین تیزبینی شماست.

M41 ، شامل بیش از 50 ستاره غول از قدر 7 است که با رنگهای زرد، سفید یا آبی-سفید و نارنجی می درخشند. درخشان ترین ستاره M41
اندکی درخشان تر از قدر 7 است و 20 ستاره درخشانتر از قدر 10 هستند. قدر
مجموع خوشه 5/4 است. به همین دلیل در دوربین دو چشمی 50*10نیمی از ستاره
های خوشه مشاهده می شوند و با تلسکوپهای کوچک ستاره های بیشتری از آن را
مشاهده می کنید. دقت کنید که ستاره های چگونه به صورت زنجیر وار به صورت
خوشه قرار گرفته اند. اگر کمی دقت کنید 4 ستاره درخشان M41 را به شکل ذوزنقه ی زیبایی می بینید.

قطر زاویه ای M41 ، 38
دقیقه قوس است .(بزرگتر از قرص کامل ماه) به همین دلیل بهتر است در رصد با
تلسکوپ از بزرگنمای کم استفاده کنید تا کل خوشه را در میدان دید ببینید.

خوشه NGC 2362

خوشه NGC 2362 خوشه باز دیگری متراکم تر از خوشه M41 ، با مرکزیت ابرغول آبی از قدر 4 به نام تاو ( τ ) از صورت فلکی کلب اکبر است. این خوشه به راستی جواهری در میان خوشه های باز صورت فلکی سگ بزرگ است. خوشه NGC 2362 شامل 60 ستاره با قدر بین 4 تا 11 قابل دید از درون تلسکوپ های کوچک است. این خوشه 5000 سال نوری از خورشید ما فاصله دارد.

خوشه NGC 2354

در کنارخوشه NGC 2362 ، خوشه باز دیگری قرار دارد به نام NGC 2354 . ستاره قدر دوم دلتا ( δ
) کلب اکبر کمک خوبی برای یافتن این خوشه باز است. این خوشه تنها در 5/1
درجه شمال شرق ستاره دلتا کلب اکبر قرار دارد. این خوشه با پهنای 20
دقیقه، 100 ستاره ای از قدر 9 و حتی کم نورتر را شمال می شود. البته قدر
مجموع آن 5/6 است. اگر از دوربین دو چشمی استفاده می کنید کافی است ستاره
دلتا را در میدان دید داشته باشید تا خوشه NGC 2354را که مانند لکه ای غبار آلود است مشاهده کنید. تلسکوپ 10 سانتی متری و بزرگتر، ستاره های درخشان خوشه را تفکیک می کند.

خوشه NGC 2360

در حدود 8 درجه شرق ستاره شعرای یمانی خوشه باز NGC 2360 قرار دارد. این خوشه فشرده 80 ستاره دارد. قدر مجموع آن 2/7 و قطر زاویه ای آن 13 دقیقه است.

خوشه NGC 2243

خوشه باز NGC 2243 نیز یک خوشه باز است که در شمال شرقی صورت فلکی سگ بزرگ در 3/1 درجه ستاره لاندا ( λ
) – سگ بزرگ قرار دارد. این خوشه قدر مجموع 10 دارد. با تلسکوپ های بالاتر
از 12 اینچ ممکن است بیش از 100 ستاره آن تفکیک شود. اما با تلسکوپ های
کوچک (10 سانتی متری) تنها یک یا دو ستاره آن در توده ای مه آلود مشاهده
می شود.

مشاهده
کردید که در این صورت مجموعه ای از خوشه های ستاره ای باز وجود دارد. رصد
آن ها در سرما زمستان و اوایل بهار بسیار دلنشین و هیجان انگیز است .

» از خوشه های ستاره ای چه میدانیم
» ابر خوشه های ستاره ای در کهکشان های شاخک(!)
» اختفای خوشه پروین با ماه
» ستاره سهیل
» آنچه بايد از ستاره ي خود بدانيد (خورشيد)